Każdy entuzjasta motoryzacji wie, jak kluczowym elementem pojazdu jest skrzynia biegów. Automatyczna transmisja, jak ją często nazywamy, to zaawansowany system mechanizmów, który umożliwia komfortową jazdę bez konieczności manualnej zmiany biegów. W poniższym artykule przyjrzymy się różnym typom automatycznych skrzyń biegów, ich zasadom działania oraz korzyściom, jakie oferują.
- Klasyczny automat – AT
- Automatyczna skrzynia biegów – MMT
- Podwójne sprzęgło – DSG
- Skrzynia biegów bezprzekładniowa – CVT
- Podział automatycznych skrzyń biegów
- Podsumowanie
Klasyczny automat – AT
Klasyczny automat, znany również jako skrzynia biegów z hydrokinetycznym sprzęgłem, to najstarsza i najbardziej rozpowszechniona forma automatycznej transmisji. Charakteryzuje się prostotą konstrukcji oraz niezawodnością. Działa na zasadzie konwertera momentu obrotowego, który przenosi moc silnika na przekładnię za pomocą obracającego się oleju. Ten rodzaj skrzyni biegów zapewnia płynną jazdę, choć może nieco zwiększać zużycie paliwa.
Klasyczne automaty są szczególnie popularne w dużych samochodach i SUV-ach, gdzie ich zdolność do przenoszenia dużych momentów obrotowych jest niezwykle cenna. Współczesne modele, takie jak 8-biegowa skrzynia ZF stosowana w BMW, oferują wysoką efektywność dzięki zastosowaniu wielu przekładni planetarnych.
Automatyczna skrzynia biegów – MMT
Zautomatyzowane skrzynie biegów, znane również jako MMT (Manual Multitronic Transmission), to hybryda między klasycznymi automatycznymi a manualnymi skrzyniami biegów. Wyróżniają się brakiem pedału sprzęgła, a zmiana biegów odbywa się za pomocą lewarka lub łopatek przy kierownicy, z pomocą mikroprocesora. Chociaż mogą być mniej płynne w działaniu niż klasyczne automaty, oferują większą kontrolę nad zmianą przełożeń.
MMT są często stosowane w kompaktowych i miejskich samochodach, gdzie priorytetem jest ekonomia paliwa i prostota obsługi. Wymagają jednak regularnej konserwacji, zwłaszcza wymiany płynów hydraulicznych, aby zapewnić długotrwałą i bezawaryjną pracę.
Podwójne sprzęgło – DSG
Skrzynie biegów z podwójnym sprzęgłem, takie jak DSG (Direct Shift Gearbox), łączą najlepsze cechy skrzyń manualnych i automatycznych. Dzięki dwóm sprzęgłom – jedno odpowiedzialne za biegi parzyste, a drugie za nieparzyste – zmiana biegów jest szybka i płynna. Typowa zmiana biegu w DSG trwa zaledwie 300 milisekund, co sprawia, że ten typ skrzyni jest preferowany w sportowych i wyczynowych samochodach.
DSG są jednak bardziej skomplikowane i wymagają bardziej zaawansowanej konserwacji, w tym regularnej wymiany oleju i dbałości o dwumasowe koła zamachowe. Ich główną zaletą jest możliwość bardzo dynamicznej jazdy oraz możliwość wyboru między trybem automatycznym a manualnym.
Skrzynia biegów bezprzekładniowa – CVT
Skrzynie biegów bezprzekładniowe, znane jako CVT (Continuously Variable Transmission), oferują nieskończoną liczbę przełożeń, co pozwala na optymalne wykorzystanie mocy silnika w każdym momencie jazdy. CVT działają na zasadzie pasa lub łańcucha poruszającego się pomiędzy dwoma stożkowymi kołami, co eliminuje konieczność fizycznej zmiany biegów.
CVT są znane z bardzo płynnej jazdy i niższego zużycia paliwa, jednak mogą generować monotonne dźwięki silnika przy stałej prędkości. Są również bardziej wrażliwe na jakość oleju, co wymaga częstszej jego wymiany w porównaniu do innych typów automatycznych skrzyń biegów.
Podział automatycznych skrzyń biegów
Automatyczne skrzynie biegów można podzielić ze względu na sposób sterowania na kilka głównych grup:
- Skrzynki hydrauliczne: Wykorzystują wyłącznie mechanizmy hydrauliczne do zmiany biegów. Są niezawodne, ale mogą być mniej efektywne.
- Skrzynki hydrauliczno-elektryczne: Łączą hydraulikę z elektronicznym sterowaniem, co zwiększa precyzję i efektywność zmiany biegów.
- Skrzynki hydrauliczne ze sterowaniem elektronicznym: Najbardziej zaawansowane technologicznie, oferują najlepszą wydajność i komfort jazdy.
- Wariatory (przekładnie ciągłe): Działają na zasadzie bezstopniowej zmiany przełożeń, zapewniając płynną jazdę i oszczędność paliwa.
- Skrzynie mechaniczne ze sterowaniem elektronicznym: Udoskonalone wersje manualnych skrzyń, wspierane przez elektronikę dla lepszego zarządzania przełożeniami.
Podsumowanie
Automatyczna transmisja to przyszłość motoryzacji, oferująca wygodę i efektywność, jakiej nie zapewniają manualne skrzynie biegów. Niezależnie od wybranego typu – klasyczny automat, MMT, DSG czy CVT – każdy z nich ma swoje unikalne zalety i wady. Ważne jest, aby dobrać odpowiednią skrzynię do swoich potrzeb i stylu jazdy, a także regularnie dbać o jej konserwację, aby cieszyć się bezproblemową eksploatacją przez wiele lat. Automatyczna transmisja to nie tylko komfort, ale również nowoczesna technologia, która rewolucjonizuje sposób, w jaki poruszamy się po drogach.