Skrzynie biegów w samochodach mogą być klasyfikowane na różne sposoby, w zależności od konstrukcji, zasady działania oraz stopnia automatyzacji. Oto główne rodzaje skrzyń biegów oraz ich krótkie opisy:
- Klasyczny automat – AT (Automatic Transmission)
- Skrzynia zautomatyzowana – MMT (Multi-Mode Manual Transmission)
- Skrzynia dwusprzęgłowa – DSG (Direct Shift Gearbox)
- Skrzynia bezstopniowa – CVT (Continuously Variable Transmission)
- Skrzynia manualna – MT (Manual Transmission)
- Skrzynia półautomatyczna
- e-CVT (Electronic Continuously Variable Transmission)
Klasyczny automat – AT (Automatic Transmission)
Klasyczna automatyczna skrzynia biegów, często określana jako AT, wykorzystuje konwerter momentu obrotowego do przenoszenia mocy z silnika na koła. Zmiany biegów są automatyczne i płynne dzięki zastosowaniu zestawu planetarnych przekładni oraz hydrauliki.
- Zalety: Bardzo płynna zmiana biegów, duża wytrzymałość i niezawodność, komfort jazdy.
- Wady: Może być mniej efektywna pod względem zużycia paliwa w porównaniu do innych typów skrzyń.
Skrzynia zautomatyzowana – MMT (Multi-Mode Manual Transmission)
Skrzynia zautomatyzowana, znana również jako MMT, to manualna skrzynia biegów wyposażona w automatyczny system zmiany biegów. Wykorzystuje elektroniczne lub hydrauliczne siłowniki do sterowania sprzęgłem i zmianą biegów.
- Zalety: Niższy koszt produkcji i konserwacji w porównaniu do pełnych automatów, możliwość ręcznej zmiany biegów.
- Wady: Mniej płynna zmiana biegów niż w klasycznych automatach, czasami odczuwalny jest brak płynności podczas jazdy w mieście.
Skrzynia dwusprzęgłowa – DSG (Direct Shift Gearbox)
Skrzynia biegów DSG to zaawansowana technologicznie automatyczna skrzynia, która wykorzystuje dwa sprzęgła – jedno dla biegów parzystych, drugie dla nieparzystych. Pozwala to na bardzo szybkie i płynne zmiany biegów.
- Zalety: Ekstremalnie szybkie zmiany biegów, wyższa efektywność paliwowa, idealna do samochodów sportowych.
- Wady: Wyższy koszt produkcji i serwisu, potencjalne problemy z trwałością sprzęgła.
Skrzynia bezstopniowa – CVT (Continuously Variable Transmission)
Skrzynia bezstopniowa CVT nie posiada tradycyjnych biegów. Zamiast tego, oferuje nieskończoną liczbę przełożeń, dzięki czemu silnik zawsze pracuje w optymalnym zakresie obrotów.
- Zalety: Bardzo płynna jazda, wysoka efektywność paliwowa, idealna do jazdy miejskiej i samochodów hybrydowych.
- Wady: Może generować hałas przy dużym obciążeniu, mniej sportowe odczucia z jazdy.
Skrzynia manualna – MT (Manual Transmission)
Skrzynia manualna to klasyczny typ skrzyni biegów, gdzie kierowca samodzielnie zmienia biegi za pomocą dźwigni zmiany biegów i pedału sprzęgła.
- Zalety: Pełna kontrola nad pojazdem, zazwyczaj niższe koszty serwisowania, lepsze osiągi w rękach doświadczonego kierowcy.
- Wady: Wymaga większej uwagi i umiejętności od kierowcy, mniej wygodna w miejskim ruchu.
Skrzynia półautomatyczna
Skrzynia półautomatyczna to połączenie skrzyni manualnej i automatycznej, często stosowane w samochodach wyścigowych i sportowych. Umożliwia ręczne zmiany biegów przy użyciu lewarków lub przycisków, bez potrzeby używania pedału sprzęgła.
- Zalety: Szybkie zmiany biegów, lepsza kontrola nad pojazdem, brak potrzeby używania sprzęgła.
- Wady: Wyższe koszty produkcji i konserwacji, mniejsza płynność w porównaniu do pełnych automatów.
e-CVT (Electronic Continuously Variable Transmission)
Jest to rodzaj skrzyni CVT, stosowany głównie w samochodach hybrydowych, takich jak Toyota Prius. Wykorzystuje silnik elektryczny do zmiany przełożeń, co pozwala na optymalne wykorzystanie mocy silnika spalinowego i elektrycznego.
- Zalety: Bardzo efektywna, idealna do hybryd, płynna jazda.
- Wady: Wyższe koszty napraw i konserwacji, specyficzne odczucia z jazdy.
Każdy z tych typów skrzyń biegów ma swoje unikalne zalety i wady, a wybór odpowiedniej zależy od preferencji kierowcy, stylu jazdy oraz specyfiki pojazdu.